Niezależnie od przepisów wynikających z tzw. tarczy antykryzysowej (wprowadzonej ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. poz. 568), strony umów cywilnoprawnych w realiach stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii mogą skorzystać z rozwiązań opartych na przepisach ogólnych, obowiązujących niezależnie od epidemii zakażeń wirusem SARS-CoV-2.
Zgodnie z art. 495 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego. Zdarzeniem takim będzie właśnie stan siły wyższej polegający na ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego, z którym wiążą się m. in. czasowe ograniczenie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w różnych branżach (fryzjerska, kosmetyczna, hotelarska, gastronomiczna, handel w obiektach wielkopowierzchniowych itp.).
W tym stanie rzeczy każdy stosunek prawny może zostać oceniony z perspektywy ww. przepisu, co w konsekwencji może prowadzić do jego czasowego „zawieszenia”, tj. powstrzymania się przez jedną lub obie strony od realizacji swoich obowiązków umownych.
Co istotne, ograniczenia wprowadzone rozporządzeniami Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii mogą uniemożliwiać wykonywanie obowiązków także przez osoby nie będące przedsiębiorcami, które świadczą swoje usługi na podstawie umów cywilnoprawnych. Tym samym także w tego rodzaju umowach może zaistnieć stan skutkujący wstrzymaniem ich realizacji.
Biorąc jednak pod uwagę bogactwo stanów faktycznych, każda umowa powinna być oceniana indywidualnie, z uwzględnieniem jej specyfiki oraz realiów jej wykonywania.